Van welke materialen zijn snaren gemaakt?

Oorspronkelijk werden snaren gemaakt van schapendarmen.

Darmsnaren

• + klassieke, authentieke besnaring voor barokinstrumenten
• + karakteristiek geluid
• + Gelijkenis met de menselijke stem
• + Gedifferentieerde respons
• - Gevoelig voor veranderingen in temperatuur en vochtigheid
• - lage stemmingsstabiliteit
• - beperkte levensduur

Darmsnaren worden meestal gemaakt volgens een traditionele methode. De ingewanden van hoefdieren, meestal schapen, worden tot op de spierhuid schoongemaakt, in reepjes gesneden en vervolgens in natte toestand tot een touw gedraaid. Vervolgens wordt het gedroogd en wordt de ruwe draad cilindrisch vermalen. Dit is een delicaat proces, want zelfs een afwijking in diameter van enkele honderdsten van een millimeter is voldoende om de snaar niet meer zuiver in kwinten te laten zijn.

Een nadeel van de darmsnaar is dat hij vocht kan opnemen, waardoor de spanning afneemt. Helaas is dit effect vooral merkbaar bij concerten. Als de zaal volloopt, valt het instrument uit de toon omdat de luchtvochtigheid in de zaal toeneemt door ademhaling en transpiratie.

Kale darmsnaar - omwonden darmsnaar

De klank van de gewone darmsnaar is onmiskenbaar: delicaat, enigszins gedempt, met een heerlijk warm timbre. Tegenwoordig wordt hij beschouwd als de klassieke, authentieke besnaring voor barokinstrumenten. Gemeten aan de huidige klankverwachtingen en speeltechnieken heeft de omwonden darmsnaar precies de juiste elasticiteit. De toon is zeer krachtig en edel, de snaar boeit met een charmante schoonheid van klank en sonoriteit. Om de darmkern zijn verschillende metalen gewikkeld, meestal aluminium of zilver. Dit maakt de snaren ongevoelig voor veranderingen in vochtigheid en temperatuur.

Bij PAGANINO kunt u darmsnaren bestellen zoals AQUILA en OPTIMA snaren, maar ook darmsnaren van PIRASTRO of Damian DLUGOLECKI.

Staalsnaren

• + heldere toon
• + ongevoelig voor atmosferische invloeden en handtranspiratie
• + stabiele stemming
• + lange levensduur
• + zeer goede repons
• - lange sustain (klinkt lang door)
• - metaalachtig geluid van goedkope snaren
• - moeilijke greep

Het vergt veel vaardigheid en kennis om stalen snaren te maken. Als grondstof is gietstaal nodig. Met behulp van verschillende trekmatrijzen en de diamanten trekstenen wordt het in een ingewikkeld proces steeds dunner getrokken en tegelijkertijd verdicht.
Tegenwoordig is er een zeer breed scala aan kwaliteit in omwonden stalen snaren. Zowel de student als de solist zal een goed product vinden dat aan zijn behoeften voldoet. Voor cellisten en contrabassisten zijn stalen snaren vaak de eerste keuze, bijvoorbeeld LARSEN cellosnaren.

Kunststof snaren

• + hoge weerstand van de modernste kunststoffen
• + ongevoelig voor vocht en temperatuurschommelingen
• + stabiele stemming
• + lichte respons
• + lange levensduur
• + geluid rijk aan boventonen, helder en toch warm
• + groot volume

Met de term synthetisch worden de meest uiteenlopende materialen bedoeld, van nylon tot perlon tot polyester. Voor de nieuwste generatie synthetische snaren is een snaarkern ontwikkeld van de modernste kunststoffen (b.v.: PEEK = PolyEtherEtherKetone). Deze materialen zijn bestand tegen de meest extreme belastingen en hebben een zeer lange levensduur.
In de regel worden kunststofsnaren voor snaarinstrumenten nooit kaal gebruikt, maar omwonden. Het voor de omwikkeling gebruikte materiaal heeft een beslissende invloed op de kwaliteit van de snaar. Meestal wordt staal, rvs of aluminium gebruikt, maar ook zware metalen zoals goud of wolfraam. Om de kern ("core") wordt een mantel van dunne draad gewikkeld. Dit vermindert de stijfheid en verhoogt de trillende massa van een snaar.

Welke invloed heeft het snaarmateriaal op de klank?

Zowel het kernmateriaal als de omwikkeling bepalen de klank van een snaar en dus van het instrument. Stalen snaren worden gekenmerkt door een krachtige klank, een zilveren omwikkeling bijvoorbeeld zorgt voor een warmere klank. Darmsnaren worden vooral gewaardeerd om de warmte en modulatie van hun klank. Kunststof of synthetische snaren zijn verkrijgbaar met verschillende toonkarakteristieken. Het spectrum varieert van een krachtige, briljante klank tot een klank die lijkt op die van darmsnaren.

Hoe wordt geluid eigenlijk gemaakt door snaren op een instrument?

Door met de strijkstok over de snaar te strijken of er met de rechterhand aan te trekken, begint de snaar te trillen. Vanuit deze oorsprong verspreidt het geluid zich door de trillingen over de brug naar de bovenkant van het instrument, waar het door middel van de basbalk wordt verspreid en door de klankkast verder wordt doorgegeven aan het hele corpus. Aangezien de snaar zelf slechts een kleine, voor het menselijk oor onhoorbare hoeveelheid lucht in beweging brengt, heeft hij altijd een resonerend lichaam nodig om de trillingen hoorbaar te maken. Een hoge snaarspanning resulteert in een krachtig geluid, terwijl snaren met een lagere snaarspanning meestal een betere respons hebben. Een goede respons van een snaar betekent de onmiddellijke reactie op de strijkstokaanslag; deze snaren zijn gemakkelijk te bespelen. Staalsnaren zijn een positieve uitzondering; door hun materiaal reageren ze goed, ondanks hun hoge spanning.

Terug naar Strijkerwetenswaardigheden: Snaren